Οφελη της παρεμβασης των Αρχων Ανταγωνισμου
Το ευκολότερα μετρήσιμο όφελος από την παρέμβαση των Αρχών
Ανταγωνισμού είναι αυτό
που προκύπτει από τις χαμηλότερες τιμές. Συνεπώς, οι υποθέσεις παράνομων
συμπράξεων, και συγκεκριμένα υποθέσεων καρτέλ, που αφορούν καθορισμό τιμών είναι
το σημείο αφετηρίας για την μέτρηση των επιδράσεων της παρέμβασης των Αρχών
Ανταγωνισμού.
Σύμφωνα με Έκθεση του ΟΟΣΑ αναφορικά με τη φύση και την επίδραση των σκληρών καρτέλ[i] (hardcore cartels) εκτιμάται ότι στην υπόθεση του καρτέλ της λυσίνης (βασικού συστατικού παραγωγής ζωοτροφών) η βλάβη
στους καταναλωτές ανερχόταν σε $87 εκ., ελαφρώς μικρότερη από τη ζημιά που
προκλήθηκε στους καταναλωτές στην υπόθεση του καρτέλ του κιτρικού οξέος που εκτιμήθηκε σε $100 εκ.. Το καρτέλ του έτοιμου σκυροδέματος στη
Γερμανία προκάλεσε ζημίες €112 εκ., ενώ η υπόθεση του υδροηλεκτρισμού στην Νορβηγία προκάλεσε ζημίες €140 εκ. στους
καταναλωτές. Η υπόθεση του καρτέλ του
συνδέσμου ξενοδόχων της Ισπανίας προκάλεσε σύμφωνα με την ίδια έκθεση
ζημιές €180 εκ.. Οι υπερχρεώσεις στο καρτέλ
των βιταμινών για την περίοδο 1989-99 εκτιμούνται σε $72 εκ. ετησίως στις
εννιά χώρες στις οποίες συνελέγησαν δεδομένα. Για να κατανοήσει κανείς το
μέγεθος του οφέλους που προκύπτει από την παρέμβαση των Αρχών Ανταγωνισμού
αρκεί να διαπιστώσει ότι το κόστος που συνεπάγεται η λειτουργία των Αρχών
Ανταγωνισμού σε αυτές τις χώρες συναθροίζεται σε $95 εκ. το χρόνο.[ii]
Επιπρόσθετα, στην Αγγλία το 2002 η Εθνική Αρχή Ανταγωνισμού (Competition Commission) εντόπισε ότι οι τιμές των καινούριων αυτοκινήτων ήταν 10% υψηλότερες από ότι θα
έπρεπε να ήταν και ότι ως αποτέλεσμα των υπερχρεώσεων οι καταναλωτές υπέστησαν
ζημιά 2 εκ. στερλινών ετησίως. Το 2003 διαπιστώθηκε επίσης ότι οι εταιρείες
παροχής υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας της Αγγλίας υπερχρέωναν κατά 40% τους
πελάτες τους. Εκτιμάτε ότι η θεραπεία
που επιβλήθηκε από την αγγλική Επιτροπή Ανταγωνισμού στην τελευταία αυτή
περίπτωση επέφερε όφελος 81,25-175 εκ. στερλίνες ετησίως στους καταναλωτές.[iii]
Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα προαναφερόμενα οφέλη
αντιστοιχούν στην επιπλέον οικονομική επιβάρυνση που έφεραν οι καταναλωτές που
εξακολουθούσαν να αγοράζουν στις αυξημένες τιμές. Υπάρχουν και καταναλωτές, οι
οποίοι είχαν αποθαρρυνθεί και εκτοπιστεί από την αγορά καθώς η μέγιστη τιμή που
ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν ήταν σαφώς χαμηλότερη από τις συμπαιγνιακές
τιμές που διαμορφώνονταν στην αγορά. Επομένως, τα
οφέλη της παρέμβασης των Αρχών Ανταγωνισμού είναι αναμφισβήτητα ακόμη μεγαλύτερα
εάν ληφθούν υπόψη αυτές οι μη πραγματοποιούμενες αγοραίες «συναλλαγές».
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα πιο πάνω
αναφερόμενα ποσά είναι αυτά τα οποία ήταν άμεσα και με σχετική ακρίβεια
μετρήσιμα. Υπάρχει, ωστόσο, και μία σειρά από άλλα οφέλη τα οποία μπορεί να προκύψουν
από την παρέμβαση των Αρχών Ανταγωνισμού και τα οποία είναι δύσκολο, αν όχι
αδύνατον, να ποσοτικοποιηθούν. Παραδείγματα αυτών των
ωφελειών είναι η διάθεση στην αγορά προϊόντων ανώτερης ποιότητας ή και η προσφορά
μεγαλύτερης ποικιλίας προϊόντων.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι πολλαπλάσια είναι τα
οφέλη που δημιουργούνται λόγω αποτροπής διαφόρων παραβάσεων, που διαφορετικά,
δηλαδή στην απουσία Πολιτικής Ανταγωνισμού, θα ελάμβαναν χώρα. Για παράδειγμα
στην Αγγλία εκτιμήθηκε ότι τα οφέλη αποτροπής είναι τουλάχιστον 4-5 φορές
μεγαλύτερα από τα οφέλη που προκύπτουν από την άμεση παρέμβαση των Αρχών
Ανταγωνισμού.[iv]
Μια πιο πρόσφατη και επικαιροποιημένη μελέτη του Office of Fair Trading (OFT) της Αγγλίας[v]
εκτιμά ότι η αναλογία εξεταζόμενων και αποτρεπόμενων υποθέσεων για καρτέλ είναι
1:28, δηλαδή για κάθε μία υπόθεση καρτέλ που ερευνάται από το OFT αποτρέπονται
τουλάχιστον άλλες 28 παραβάσεις παρόμοιας φύσεως. Για τις υποθέσεις κατάχρησης
δεσπόζουσας θέσης η αναλογία εκτιμάται σε 1:12, ενώ για άλλες υποθέσεις που
αφορούν εμπορικές συμφωνίες η αναλογία εκτιμάται σε 1:40.
[i] Report on the nature
and impact of hard core cartels and sanction against cartel laws under national competition law, OECD, Απρίλης 2002. Διαθέσιμο στο
διαδικτυακό τόπο:
www.oecd.org/dataoecd/16/20/2081831.pdf.
[ii] J. Clarke and S. Evenett [2002], The deterrent effects of national
anti-cartel laws: evidence from the international vitamin cartel, Working
paper 2-13.
[iii] S. Davies, H. Coles, M. Olczak, C. Pike and C. Wilson [2004], The benefits from competition:
some illustrative UK cases, DIT Economics Paper no. 9.
[iv] The deterrent effect
of competition enforcement by the OFT, A report prepared for the OFT by Deloitte, Nov. 2007.
[v] The impact of
competition interventions on compliance and deterrence, OFT, Δεκ.
2011. Διαθέσιμο στο διαδικτυακό τόπο:
No comments:
Post a Comment