Η 18η Νοεμβρίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως η Ημέρα Ενημέρωσης για τα αντιβιοτικά. Ο στόχος της εν λόγω ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επαγγελματικών υγείας σε σχέση με τις δυνητικές επιπτώσεις από τη μη ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών.
Το σημαντικότερο, ίσως, πρόβλημα που δημιουργείται, ως αποτέλεσμα της ασύνετης χρήσης αντιβιοτικών, είναι η εξασθένιση της δραστικότητας τους, με δυσμενείς συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Η ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής, δηλαδή δημιουργίας ανθεκτικών μικροβίων στα αντιβιοτικά, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υπερσυνταγογράφηση αντιβιοτικών από τους επαγγελματίες υγείας.
Η αιτία του προβλήματος της υπερσυνταγογράφησης και υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών εντοπίζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών υγείας, και συγκεκριμένα στην ασυμμετρία πληροφόρησης μεταξύ γιατρών και ασθενών. Η εν λόγω ασυμμετρία στην πληροφόρηση συχνά οδηγεί στο φαινόμενο της «προκλητής ζήτησης». Επειδή οι γιατροί λαμβάνουν οι ίδιοι τις αποφάσεις σχετικά με την θεραπεία που θα ακολουθήσουν οι ασθενείς τους, είναι δυνατό να ορίσουν μία θεραπεία μεγαλύτερης ποσότητας και υψηλότερου κόστους από αυτή που θα επέλεγε ο ασθενής εάν είχε τέλεια πληροφόρηση σε σχέση με την κατάσταση της υγείας του και την αποτελεσματικότητα των εναλλακτικών θεραπειών.
Η ατελής πληροφόρηση οδηγεί, επομένως, στην απώλεια της «κυριαρχίας» του ασθενή, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να καταναλώνει υπηρεσίες υγείας (συμπεριλαμβανομένων και των αντιβιοτικών) πέρα από το κοινωνικά άριστο επίπεδο.
Το πρόβλημα της «προκλητής ζήτησης» επιτείνεται πολλές φορές και από το γεγονός ότι οι ασθενείς δεν καταβάλλουν οι ίδιοι το κόστος που συνεπάγεται η θεραπευτική αγωγή στην οποία υποβάλλονται, αλλά τα ασφαλιστικά τους ταμεία (πρόβλημα του ηθικού κινδύνου).
Επίσης, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η συμπεριφορά των ίδιων των ασθενών. Για παράδειγμα, όταν ένας ασθενής πιστεύει ότι χρειάζεται αντιβίωση και δεν του χορηγηθεί, τότε ενδεχόμενα να επισκεφτεί ένα άλλο γιατρό για να «αξιολογήσει καλύτερα» την κατάσταση της υγείας του. Αυτό οδηγεί τους γιατρούς να χορηγούν με μεγαλύτερη ευκολία αντιβιοτικά, ώστε να «ικανοποιήσουν» τους ασθενείς τους, αντί να αφιερώσουν τον απαραίτητο χρόνο για να τους εξηγήσουν γιατί δεν χρειάζονται αντιβίωση.
Για λυθεί το πρόβλημα που δημιουργείται από την υπερσυνταγογράφηση και υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η αιτία που το προκαλεί. Θα πρέπει δηλαδή να γεφυρωθεί το χάσμα της πληροφόρησης μεταξύ γιατρών και ασθενών.
Από μελέτες που έχουν γίνει έχει αποδειχθεί ότι οι Κύπριοι πολίτες έχουν σε μεγάλο βαθμό ελλιπή ή και λανθασμένη πληροφόρηση σε σχέση με τα αντιβιοτικά. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν επίσης ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται στις χώρες με τα υψηλοτέρα επίπεδα μικροβιακής αντοχής.
Υπάρχει, επομένως, περιθώριο για ανάληψη πρωτοβουλιών από το κράτος, στα πλαίσια μίας προδραστικής προσέγγισης, για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών αναφορικά με τις συνέπειες της κατάχρησης των αντιβιοτικών. Ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των Συνδέσμων ή Οργανώσεων των καταναλωτών για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι ιδιαίτερα σημαντικός.
Η κατάλληλη και υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών από τους επαγγελματίες υγείας και τους πολίτες θα οδηγήσει στην αναβάθμιση της ποιότητα ζωής. Θα βοηθήσει επίσης στον περιορισμό των αχρείαστων δαπανών στον κλάδο της υγείας.
No comments:
Post a Comment